Lão Tử Đạo Đức Kinh – Tục Bạc 老 子 道 德 經 – 俗 薄

Chúng ta vẫn thấy có câu cửa miệng: “thuần phong mỹ tục”. Ở đây chúng ta thấy Lão Tử nói đến “Tục bạc”, tuy nhiên từ này mang tính triết lý nhân sinh quan sâu sắc. Chương trước Lão Tử đã nói về Thuần Phong, phần này nói về Tục, nhưng không phải “Mỹ Tục” mà là “Tục Bạc”.

Lão Tử Đạo Đức Kinh – Thuần Phong 老 子 道 德 經 – 淳 風

Chúng ta vẫn thấy có câu cửa miệng: “thuần phong mỹ tục”. Ở đây chúng ta thấy Lão Tử nói đến “Thuần Phong”, tuy nhiên từ này mang tính triết lý nhân sinh quan sâu sắc. Bậc trị dân giỏi nhất thì dân không biết là có vua, thấp hơn một bực thì dân yêu quí và khen; thấp hơn nữa thì dân sợ; thấp nhất thì bị dân khinh lờn.

Lão Tử Đạo Đức Kinh – Quy Căn 老 子 道 德 經 – 歸 根

Biết luật bất biến thì bao dung, bao dung thì công bình (vô tư), công bình thì bao khắp, bao khắp thì phù hợp với tự nhiên, phù hợp với tự nhiên thì phù hợp với đạo, hợp với đạo thì vĩnh cửu, suốt đời không nguy.

Lão Tử Đạo Đức Kinh – Hiển Đức 老 子 道 德 經 – 顯 德

Đức được hiển thị như thế nào? Lão Tử có gợi ý rõ ràng: “Ai có thể đương đục mà lắng xuống để lần lần trong ra? Ai có thể đương hư tĩnh mà phát động để lần lần sinh động lên?” Người nào giữ được đạo ấy thì không tự mãn. Vì không tự mãn nên mới bỏ cái cũ mà canh tân được.

Lão Tử Đạo Đức Kinh – Tán Huyền 老 子 道 德 經 – 贊 玄

Chương này nói về bản thể của Đạo, vô sắc, vô thanh, vô hình, nên không thể giảng được, gọi tên được. Nhưng nó đầy khắp vũ trụ, là căn nguyên của vạn vật, hễ giữ được nó là nắm được chân lí mà xử lí được mọi sự vật.

Lão Tử Đạo Đức Kinh – Áp Sỉ 老 子 道 德 經 – 厭 恥

Phần này luận về sự Vinh Nhục của con người. Nêu rõ Nhân Quả căn nguyên của nó. Trong cuộc sống, ai cũng muốn cầu được Vinh và tránh bị Nhục. Nhưng mấy ai ở đời hiểu được cái lẽ nhân quả của Nhục Vinh. Nếu hiểu thấu thì có thể “trị thiên hạ” được ru.  

Lão Tử Đạo Đức Kinh – Kiểm Dục 老 子 道 德 經 – 檢 欲

Của khó được là của hiếm, của quý, ai cũng chuộng, cũng ham, thường làm cho đức hạnh bị hư hỏng, tổn thương hoặc thường lấp kín đường đi ngay thẳng của con người, khiến đường đi ấy trở ngại, hiểm nguy, gây ra nhiều họa hại.

Lão Tử Đạo Đức Kinh – Vô Dụng 老 子 道 德 經 – 無 用

Chương này rất hay: ý tưởng như ngược đời mà thực sâu sắc. Ba thí dụ đều khéo. Không triết gia nào cho ta thấy được diệu dụng của cái “không” (vô) một cách minh bạch, lí thú như vậy.

Lão Tử Đạo Đức Kinh – Năng Vi 老 子 道 德 經 – 能 為

Sinh và dưỡng vạn vật. Sinh mà không chiếm cho mình, làm mà không cậy công, để cho vạn vật tự lớn lên mà mình không làm chủ, như vậy gọi là Huyền Đức – đức cao nhất, huyền diệu. Đại khái thì ba câu đầu nói về phép dưỡng sinh, trị thân. Ba câu kế nói về phép trị thế. Hai phép đó giống nhau ở chỗ đều phải thuận theo tự nhiên.

Lão Tử Đạo Đức Kinh – Vận Di 老 子 道 德 經 – 運 夷

Đây chỉ là kinh nghiệm của mọi người, thuộc về túi khôn của dân gian, để được sống yên ổn. Câu nhì đã thành châm ngôn. Và bốn chữ “công thành thân thoái” có thể là châm ngôn lưu hành trước Lão tử từ lâu.