Dịch Học Ứng Dụng – Quẻ Sơn Địa BÁC – 山 地 剝

BatQuaiDo_1“Bác” tức là bác lạc (rơi rụng), tẩm bác. Quẻ này có 5 hào Âm ở dưới, 1 hào Dương ở trên, Âm thịnh mà Dương đơn độc, thế của nó sắp rơi rụng hết. 

Chú trọng trang sức bề ngoài quá mức, đạt đến cực điểm thì sẽ biến thành chỉ có bề ngoài, trở thành trang sức suông, không có tác dụng gì thì tất nhiên nẩy sinh thụt lùi. Sự phát triển của mọi vật, một khi đã trở nên hình thức thì thực chất không còn lại gì, sẽ từng bước biến thành hủ bại, mất sức sống.

Lấy việc người để so sánh, quẻ này Âm thịnh Dương suy, tượng trưng tiểu nhân đắc thế, quân tử khốn cùng, sự nghiệp suy bại. Vào lúc suy bại này, quyết sách và nguyên tắc tốt nhất là hành động thận trọng, ẩn nhẫn chờ thời cơ, không nên mạo hiểm hành động. Hào Âm đang tiến lên, muốn biến Dương thành Âm, không lợi cho tiến lên, đó là do tượng trưng tiểu nhân đang tăng trưởng. Quân tử lúc này nên thuận ứng thời thế, tạm dừng hành động, quan sát biến hóa, hiểu được sự vật đều có tiêu-trưởng doanh-hư và đó là cái đạo của thiên địa tự nhiên mà sức người không thể vãn hồi.

Trong thực tế, người ở ngôi trên nên lĩnh hội đạo lý quẻ Bác, hậu đãi kẻ dưới mà không bóc lột họ, đó chính là nguyên nhân giữ yên nhà mình, giữ yên được địa vị của mình. Lấy dưới bóc trên đó là tiểu nhân bóc lột quân tử; lấy trên hậu đãi dưới chính là thi hành ngược lại hẳn với đạo của tiểu nhân, đó là quân tử trị tiểu nhân – là đạo để trị Bác. Quân tử nên bắt chước Núi bám vào Đất để đôn hậu đãi người khác mới có thể an thái.

Hoa đến lúc nở rộ tất sẽ đến lúc điêu tàn. Sự nghiệp phát triển đến đỉnh điểm nhất định sẽ bắt đầu xuống dốc. Người ta sau khi ở vào thời cực thịnh cũng tất nhiên rơi ngã… Đó chính là quy luật tự nhiên.

Đằng sau thắng lợi và thành công đều đang ẩn chứa những nguy cơ. Từ sự kiến lập đến diệt vong của một vương triều, từ sự phát triển hưng thịnh đến sự phân liệt đổ vỡ của vô số công ty… đều chỉ rõ cho chúng ta thấy một quy luật tự nhiên là: sự vật phát triển đến đỉnh điểm tất nhiên sẽ dẫn đến hủ bại. Hiểu được và thuận ứng quy luật đó để chỉ đạo và quyết sách hành vi của mình, đối với mỗi người chúng ta đều rất quan trọng, nhất là khi chúng ta ở vào nghịch cảnh.

Bình luận về bài viết này